Nawozy sztuczne (mineralne) stanowią nieodzowny element agrotechniki. Współczesne rolnictwo jest w zasadzie zależne od nawożenia, co wynika z jednej strony z postępującej degradacji gleb, a z drugiej z rosnącego zapotrzebowania na produkty rolne, przede wszystkim w sektorze spożywczym. Masowe wykorzystywanie nawozów wymusiło wprowadzenie konkretnych regulacji prawnych, tak na poziomie krajowym, jak i unijnym. O najważniejszych ograniczeniach w stosowaniu nawozów sztucznych przeczytasz w naszym artykule.
Podstawowe ograniczenie tyczy się jakości stosowanych nawozów. W Ustawie o nawozach i nawożeniu oraz poszczególnych rozporządzeniach ministerialnych znajdziemy informację, że dozwolone jest nawożenie pól wyłącznie nawozami dopuszczonymi do obrotu na mocy ww. aktów prawnych.
Podstawowym zadaniem rolnika jest ocena rzeczywistych potrzeb pokarmowych roślin, jak i zasobności gleby w niezbędne składniki pokarmowe. Tutaj oczywiście należy zadbać o badania gleby, co pozwoli dostosować odpowiednią dawkę nawozów – ma to uzasadnienie zarówno na gruncie ekologicznym, jak i ekonomicznym.
Rolą rolnika jest ograniczenie stosowania nawozów, zwłaszcza sztucznych, wyłącznie do tych gruntów, które tego wymagają. Niedopuszczalne jest nawożenie zarówno pól, jak i innych upraw, które nie są do tego przeznaczone.
Nawozy sztuczne należy stosować w odległości co najmniej 5 metrów od brzegu jezior i innych zbiorników wodnych, których powierzchnia wynosi do 50 hektarów. Podobne odległości należy zachować w przypadku sąsiadowania pola uprawnego z ciekami wodnymi, rowami (za wyjątkiem rowów o szerokości do 5 metrów, liczonej na wysokości górnej krawędzi brzegu i rowu) oraz kanałami.
W przypadku zbiorników wodnych i jezior o powierzchni równej lub większej niż 50 hektarów, wymagane jest zachowanie odległości nawożenia wynoszącej co najmniej 20 metrów. Podobne regulacje dotyczą występowania stref ochronnych ujęć wody i obszarów pasa nadbrzeżnego.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami zabronione jest nawożenie pól uprawnych, które zostały zalane wodą, są przykryte śniegiem lub zamarznięte do głębokości 30 centymetrów. Nie wolno również nawozić w czasie opadów deszczu. Wynika to z konieczności wyeliminowania ryzyka spływania substancji chemicznych zawartych w nawozach poza obszar pola uprawnego, na przykład do zbiorników wodnych, rzek etc.
Dodajmy również, że na OSN (obszarach szczególnie narażonych) nawozy azotowe stosuje się: w przypadku gruntów ornych i w uprawach wieloletnich od 1 marca do 15 listopada, a w przypadku łąk trwałych i pastwisk trwałych od 1 marca do 15 sierpnia.
Wszystkie opisane zasady mają jeden cel: ochronę środowiska naturalnego, na czym powinno zależeć nie tylko organizacjom ekologicznym, ale także samym rolnikom. Powyższe ograniczenia znacząco zmniejszają negatywny wpływ sztucznych nawozów na gleby nieobjęte uprawami, jak i na wody podziemne.
